Od lipca wszystkie nowe samochody w Unii Europejskiej będą musiały być wyposażone w rejestratory danych zdarzeń (EDR), znane również jako „czarne skrzynki”. Urządzenia te mają na celu rejestrację parametrów jazdy i okoliczności wypadków, co może pomóc w ustaleniu ich przyczyn i przebiegu.
Od 7 lipca 2024 roku wszystkie nowo rejestrowane samochody kategorii M1 (osobowe) i N1 (dostawcze do 3,5t) będą musiały być wyposażone w tzw. czarne skrzynki, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2144 (autobusy i pojazdy ciężarowe powyżej 3,5 t od 7 stycznia 2026 r.). Te urządzenia to rejestratory danych na temat zdarzeń (z ang. EDR – Event Data Recorder), która mają na celu wyjaśnianie przyczyn wypadków. Rejestratory będą zapisywać dane przez 5 sekund przed i po zdarzeniu drogowym, a dostęp do nich będą mieć wyłącznie upoważnione osoby, takie jak służby ratunkowe, śledczy, eksperci od bezpieczeństwa ruchu drogowego, producenci pojazdów oraz warsztaty naprawcze.
Czarne skrzynki będą monitorować i zapisywać różnorodne parametry, wśród nich: przyspieszenie wzdłużne i boczne, ruch obrotowy pojazdu, ciśnienie w układzie hamulcowym, kąt obrotu kierownicy, prędkość obrotową silnika, tryb pracy skrzyni biegów, stopień otwarcia lub zamknięcia przepustnicy, prędkość jazdy czy moment obrotowy. Działanie systemów bezpieczeństwa, takich jak poduszki powietrzne, pasy bezpieczeństwa i ich napinacze, również będą rejestrowane.
Należy podkreślić, że EDR mogą odegrać kluczową rolę w wielu sytuacjach. W przypadku wypadków śmiertelnych, gdy nie było świadków, mogą dostarczyć niezbędnych informacji o przebiegu zdarzenia. Mogą też służyć jako dowód w sądzie, gdy pojawia się spór, co do wypadku. Analiza danych z EDR jest również istotna do opracowywania nowych systemów bezpieczeństwa i do szkolenia kierowców, co może prowadzić do poprawy ich nawyków.
Zgodnie z unijnymi przepisami, producenci pojazdów muszą zapewnić, że dane z rejestratorów EDR są chronione przed manipulacją i będą anonimowe. Informacje mają być dostępne w formacie nadającym się do odczytu maszynowego, bez możliwości identyfikacji osoby fizycznej. Producenci muszą również udostępniać dane techniczne i narzędzia diagnostyczne potrzebne do pozyskiwania i interpretacji danych z EDR. Dane te mają być dostępne przez standardowe interfejsy i odpowiednio zabezpieczone przed nieautoryzowanym dostępem. Komisja Europejska wprowadza również znormalizowane protokoły komunikacyjne ułatwiające dostęp do informacji z EDR.
Upowszechnienie EDR to ważny krok w kierunku poprawy bezpieczeństwa. Chociaż nie wyeliminują one wszystkich zdarzeń drogowych, to mogą pomóc w ich wyjaśnianiu i zapobieganiu w przyszłości. Dzięki nim możliwe będzie wprowadzenie skuteczniejszych działań prewencyjnych, co przyczyni się do zmniejszenia liczby wypadków drogowych i poprawy bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg.
